1. UN Environment: ʻAʻohe hapakolu o nā ʻāina i nā kūlana o ka maikaʻi o ka ea waho
Ua ʻōlelo ka United Nations Environment Program ma kahi hōʻike loiloi i paʻi ʻia i kēia lā ʻaʻole i hoʻolaha ka hapakolu o nā ʻāina o ka honua i nā kūlana maikaʻi o ka ea waho (ambient). Ma kahi o ia mau kānāwai a me nā hoʻoponopono, ʻokoʻa loa nā kūlana kūpono a ʻaʻole i kūlike me nā alakaʻi o ka World Health Organization. Eia kekahi, ma ka liʻiliʻi o 31% o nā ʻāina hiki ke hoʻolauna i nā kūlana maikaʻi o ka ea o waho ʻaʻole i hoʻokō i nā kūlana.
Ua hoʻokuʻu ʻia ka UNEP "Controlling Air Quality: The First Global Air Pollution Legislation Assessment" i ka pō o ka International Clean Air Blue Sky Day. Ua nānā ka hōʻike i ke kānāwai o ka maikaʻi o ka ea o nā ʻāina 194 a me ka Hui ʻEulopa, a ua ʻimi i nā ʻano āpau o ke ʻano kānāwai a me nā ʻoihana. E loiloi i ka maikaʻi o nā kānāwai kūpono i ka hōʻoia ʻana i ka maikaʻi o ka ea i nā kūlana. Hōʻuluʻulu ka hōʻike i nā mea koʻikoʻi e pono e hoʻokomo ʻia i loko o kahi ʻano hoʻomalu maikaʻi o ka ea e pono e noʻonoʻo ʻia i loko o nā kānāwai aupuni, a hāʻawi i kumu no kahi kuʻikahi honua e hāpai i ka hoʻomohala ʻana i nā kūlana maikaʻi o waho.
Hooweliweli ola kino
Ua ʻike ʻia ka pollution ea e ka WHO ma ke ʻano he pilikia kaiapuni hoʻokahi e hoʻoweliweli nui ai i ke olakino kanaka. Noho ʻo 92% o ka heluna kanaka o ka honua i nā wahi i ʻoi aku ka nui o ka pollution ea i nā palena palekana. Ma waena o lākou, pilikia nā wāhine, nā keiki a me nāʻelemakule ma nā'āina haʻahaʻa Ka hopena koʻikoʻi loa. Ua hōʻike pū ʻia nā haʻawina hou he pilina ma waena o ka hiki ke loaʻa ka maʻi lei aliʻi hou a me ka pollution ea.
Ua hōʻike ʻia ka hōʻike ʻoiai ua hoʻopuka ʻo WHO i nā alakaʻi alakaʻi maikaʻi o ka ea kaiapuni (waho), ʻaʻohe kumu kānāwai i hui pū ʻia e hoʻokō i kēia mau alakaʻi. Ma ka liʻiliʻi he 34% o nā ʻāina, ʻaʻole i pale ʻia ka maikaʻi o waho e ke kānāwai. ʻO kēlā mau ʻāina i hoʻokomo i nā kānāwai kūpono, paʻakikī ke hoʻohālikelike ʻia nā kūlana kūpono: 49% o nā ʻāina o ka honua i wehewehe piha i ka pollution o ka ea ma ke ʻano he hoʻoweliweli waho, ʻokoʻa ka uhi ʻāina o nā kūlana maikaʻi o ka ea, a ʻoi aku ma mua o ka hapalua o nā ʻāina. e ʻae i nā ʻokoʻa mai nā kūlana kūpono. maʻamau.
He ala lōʻihi e hele ai
Ua hōʻike ʻia ka hōʻike ʻo ke kuleana o ka ʻōnaehana no ka hoʻokō ʻana i nā kūlana maikaʻi o ka ea ma ke ao holoʻokoʻa he nāwaliwali loa - ʻo 33% wale nō o nā ʻāina i hana i ka hoʻokō ʻana i ka maikaʻi o ka ea i kuleana kānāwai. He mea koʻikoʻi ka nānā ʻana i ka maikaʻi o ka ea no ka ʻike inā ua hoʻokō ʻia nā kūlana, akā ma kahi o 37% o nā ʻāina/'āpana ʻaʻohe koi kānāwai e nānā i ka maikaʻi o ka ea. ʻO ka mea hope loa, ʻoiai ʻaʻole ʻike ka pollution ea i nā palena, ʻo 31% wale nō o nā ʻāina i loaʻa nā hana kānāwai e hoʻoponopono i ka pollution ea ma waena o nā palena.
Ua ʻōlelo ʻo Inger Andersen, Luna Hoʻokele o ka United Nations Environment Programme: “Inā ʻaʻole mākou e hana i nā hana e hoʻōki a hoʻololi i ke kūlana quo e hoʻohaumia ai ka ea i 7 miliona mau make mua i kēlā me kēia makahiki, ma ka makahiki 2050, hiki paha kēia helu. E hoʻonui ʻia ma mua o 50%.
Kāhea ka hōʻike i nā ʻāina hou aʻe e hoʻolauna i nā kānāwai a me nā lula o ka maikaʻi o ka ea, me ka kākau ʻana i nā kūlana hoʻohaumia i loko a me waho i loko o nā kānāwai, ka hoʻomaikaʻi ʻana i nā hana kānāwai no ka nānā ʻana i ka maikaʻi o ka ea, hoʻonui i ka ʻike, hoʻoikaika nui i nā ʻōnaehana hoʻokō kānāwai, a me ka hoʻomaikaʻi ʻana i nā pane i ka ʻāina a Nā ʻōnaehana hoʻonohonoho kulekele a me nā hoʻoponopono no ka hoʻohaumia ʻana i ka ea transboundary.
2. UNEP: ʻO ka hapa nui o nā kaʻa lima lua i lawe ʻia e nā ʻāina kūkulu i nā ʻāina ulu e hoʻohaumia i nā kaʻa.
Ua hōʻike ʻia kahi hōʻike i hoʻokuʻu ʻia i kēia lā e ka United Nations Environment Programme he mau miliona o nā kaʻa kaʻa lua, nā kaʻa a me nā kaʻa liʻiliʻi i lawe ʻia mai ʻEulopa, ʻAmelika Hui Pū ʻIa a me Iapana i nā ʻāina e ulu nei i ka maikaʻi ʻole, ʻaʻole ia e alakaʻi wale i ka pollution ea. , akā, ke'ake'a nei i ka ho'oikaika 'ana i ka ho'ololi 'ana i ke aniau. Kāhea ka hōʻike i nā ʻāina a pau e hoʻopiha i nā ʻāpana kulekele o kēia manawa, e hoʻohui i nā kūlana haʻahaʻa haʻahaʻa no nā kaʻa lua lima, a e hōʻoia i ka maʻemaʻe a me ka palekana o nā kaʻa lima lua i lawe ʻia mai.
ʻO kēia hōʻike, i kapa ʻia ʻo "Used Cars and the Environment-A Global Overview of Used Light Vehicles: Flow, Scale, and Regulations", ʻo ia ka hōʻike noiʻi mua i paʻi ʻia a puni ka mākeke kaʻa hoʻohana honua.
Hōʻike ka hōʻike ma waena o 2015 a me 2018, he 14 miliona mau kaʻa māmā lua i lawe ʻia ma ka honua. ʻO kēia, 80% i hele i nā ʻāina haʻahaʻa a me waena, a ʻoi aku ma mua o ka hapalua i hele i ʻApelika.
Ua ʻōlelo ʻo Luna Hoʻokele o UNEP ʻo Inger Andersen, ʻo ka hoʻomaʻemaʻe ʻana a me ka hoʻonohonoho hou ʻana i nā ʻauwaʻa honua ka hana nui o ka hoʻokō ʻana i ka maikaʻi o ka ea honua a me ke kūloko a me nā pahuhopu aniau. I loko o nā makahiki, ʻoi aku ka nui o nā kaʻa kaʻa lua i lawe ʻia mai nā ʻāina i kūkulu ʻia i nā ʻāina e ulu nei, akā no ka mea ʻaʻole i hoʻoponopono ʻia nā kālepa pili, ʻo ka hapa nui o nā mea i hoʻokuʻu ʻia e hoʻohaumia i nā kaʻa.
Ua ʻōlelo ʻo ia ʻo ka nele o nā kūlana kūpono a me nā lula ke kumu nui o ka hoʻolei ʻana i nā kaʻa i haʻalele ʻia, haumia a palekana ʻole. Pono nā ʻāina i kūkulu ʻia e hoʻōki i ka hoʻokuʻu ʻana aku i nā kaʻa i hala ʻole i kā lākou nānā ʻana i ke kaiapuni a me ka palekana a ʻaʻole kūpono no ke kaʻa ʻana ma nā alanui, ʻoiai nā ʻāina lawe mai e hoʻokomo i nā kūlana koʻikoʻi.
Ua hōʻike ʻia ka hōʻike ʻo ka ulu wikiwiki ʻana o ke kaʻa kaʻa ke kumu nui e hoʻohaumia ai ka ea a me ka hoʻololi ʻana i ke aniau. Ma ke ao holoʻokoʻa, ʻo ka hoʻokuʻu ʻana o carbon dioxide e pili ana i ka ikehu mai ka ʻāpana kaʻa kaʻa no kahi hapahā o ka nui o nā hoʻokuʻu honua. ʻO ka mea kikoʻī, ʻo nā mea haumia e like me nā mea ʻala maikaʻi (PM2.5) a me nā ʻokikene nitrogen (NOx) i hoʻopuka ʻia e nā kaʻa ke kumu nui o ka haumia ea o ke kūlanakauhale.
Hoʻokumu ʻia ka hōʻike ma kahi loiloi hohonu o nā ʻāina he 146, a ʻike ʻia he ʻelua hapakolu o lākou he "nāwaliwali" a i ʻole "nawaliwali loa" pae o nā kulekele hoʻokele waiwai no nā kaʻa lua.
Ua hōʻike pū ʻia ka hōʻike e hiki i nā ʻāina i hoʻokō i nā hana hoʻomalu (ʻoi aku ka nui o nā makahiki kaʻa a me nā kūlana hoʻokuʻu) ma ka lawe ʻana mai i nā kaʻa lua-lima hiki ke loaʻa nā kaʻa lima lua kiʻekiʻe me nā kaʻa hybrid a me nā kaʻa uila i nā kumukūʻai kūpono.
Ua ʻike ʻia ka hōʻike i ka wā o ke aʻo ʻana, lawe mai nā ʻāina o ʻApelika i ka helu nui loa o nā kaʻa i hoʻohana ʻia (40%), ukali ʻia e nā ʻāina ʻEulopa Hikina (24%), nā ʻāina ʻo Asia-Pacific (15%), nā ʻāina Hikina Hikina (12%) a Nā ʻāina ʻAmelika Latina (9%) .
Ua hōʻike ʻia ka hōʻike i nā kaʻa lima lua haʻahaʻa e hoʻonui ai i nā ulia kaʻa alanui. ʻO nā ʻāina e like me Malawi, Nigeria, Zimbabwe, a me Burundi e hoʻokō nei i nā hoʻoponopono kaʻa "nawaliwali loa" a i ʻole "nāwaliwali" ʻelua i loaʻa nā mea make ma ke alanui. I nā ʻāina i hoʻokumu a hoʻokō pono i nā hoʻoponopono kaʻa kaʻa ʻelua, ʻoi aku ka nui o ka palekana o nā ʻauwaʻa home a me ka liʻiliʻi o nā pōʻino.
Me ke kākoʻo o ka United Nations Road Safety Trust Fund a me nā keʻena ʻē aʻe, ua hoʻolaha ʻo UNEP i ka hoʻomaka ʻana o kahi hana hou i hoʻolaʻa ʻia no ka hoʻokomo ʻana i nā kūlana kaʻa liʻiliʻi liʻiliʻi. ʻO ka hoʻolālā i kēia manawa ke nānā mua nei iā ʻApelika. Nui nā ʻāina o ʻApelika (me Morocco, Algeria, Côte d'Ivoire, Ghana a me Mauritius) i hoʻokumu i nā kūlana haʻahaʻa haʻahaʻa, a ua nui nā ʻāina i hōʻike i ka hoihoi e komo i ka hana.
Ua hōʻike ʻia ka hōʻike e pono ai ka noiʻi hou aʻe e wehewehe i ka hopena o ke kālepa kaʻa i hoʻohana ʻia, me ka hopena o nā kaʻa hoʻohana kaumaha.
Ka manawa hoʻouna: Oct-25-2021